Известия КАО, №1(59), 2023

ЖУРНАЛ 2004-ЖЫЛЫ
НЕГИЗДЕЛГЕН

ЖУРНАЛ ОСНОВАН
В 2004 ГОДУ

КЫРГЫЗ БИЛИМ БЕРҮҮ АКАДЕМИЯСЫНЫН

КАБАРЛАРЫ

ИЗВЕСТИЯ

КЫРГЫЗСКОЙ АКАДЕМИИ ОБРАЗОВАНИЯ

№ 1 (59) 2023

ISSN 1694-8106 (печатная версия)
ISSN 1694-8041 (электронная версия)
Индекс 77366

Бишкек–2023

МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ

КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ

КЫРГЫЗСКАЯ АКАДЕМИЯ ОБРАЗОВАНИЯ

Главный редактор

Мамытов А.М. – доктор педагогических наук, профессор, академик КАО

Заместитель главного редактора

Дюшеева Н.К. – доктор педагогических наук, профессор КАО

Ответственный секретарь

Дербишова Н.А.

Редакторы: Карамолдоева С., Дуйшо кызы М.

Редколлегия:

Мамбетакунов Э.М.                 член-корреспондент НАН КР, академик КАО

                                                      доктор педагогических наук, профессор

Байгазиев С.О.                        доктор педагогических наук, профессор,

                                                      академик КАО

Добаев К.Д.                                член-корреспондент КАО

                                                      доктор педагогических наук, профессор

Рысбаев С.К.                             член-корреспондент КАО

                                                       доктор педагогических наук, профессор

Бабаев Д.Б.                                 член-корреспондент КАО

                                                      доктор педагогических наук, профессор

Син Е.Е.                                       доктор педагогических наук, профессор

Асипова Н.А.                             доктор педагогических наук, профессор

Калдыбаев С.К.                        доктор педагогических наук, профессор

Муратов А.Ж.                            доктор педагогических наук, профессор

Мааткеримов Н.О.                  доктор педагогических наук, профессор

Мамбетакунов У.Э.                 доктор педагогических наук, профессор

Токтомаметов А.Д.                 кандидат педагогических наук

Иманкулов М.К.                       кандидат педагогических наук, доцент

Ниязова А.М.                             кандидат педагогических наук

Коңурбаев Т.А.                         кандидат психологических наук

МАЗМУНУ
СОДЕРЖАНИЕ
CONTENT

БИЛИМ БЕРҮҮ ЖАНА ИННОВАЦИЯ
ОБРАЗОВАНИЕ И ИННОВАЦИИ
EDUCATION AND INNOVATION

Мамытов Абакир, педагогика илимдеринин доктору, профессор, башкы редактор — Кыргыз билим берүү академиясы, «КББАнын кабарлары» журналы, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Мамытов Абакир, доктор педагогических наук, профессор, главный редактор — Кыргызская академия образования, журнал «Известия КАО», Кыргызская Республика, город Бишкек
Abakir Mamytov, Doctor of Pedagogy, Professor, Editor-in-Chief — Kyrgyz Academy of Education, Magazine «News of the Kyrgyz Academy of Education», Kyrgyz Republic, Bishkek city

Дербишова Назира Асанкуловна, жооптуу катчы — Кыргыз билим берүү академиясы, «КББАнын кабарлары» журналы, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Дербишова Назира Асанкуловна, ответственный секретарь — Кыргызская академия образования, журнал «Известия КАО», Кыргызская Республика, город Бишкек
Derbishоva Nazira Asankulovna, Executive Secretary — Kyrgyz Academy of Education, Magazine «News of the Kyrgyz Academy of Education», Kyrgyz Republic, Bishkek city

РИНЦтеги 10 ЖЫЛ: «КЫРГЫЗ БИЛИМ БЕРҮҮ АКАДЕМИЯСЫНЫН КАБАРЛАРЫ» ЖУРНАЛЫНЫН АБАЛЫ ЖАНА КЕЛЕЧЕГИ
10 ЛЕТ В РИНЦЕ: СОСТОЯНИЕ И БУДУЩЕЕ ЖУРНАЛА «ИЗВЕСТИЯ КЫРГЫЗСКОЙ АКАДЕМИИ ОБРАЗОВАНИЯ»
10 YEARS IN THE RUSSIAN SCIENCE CITATION INDEX: STATUS AND FUTURE OF THE MAGAZINE «NEWS OF THE KYRGYZ ACADEMY OF EDUCATION»

Рысбаев Сулайман, педагогика илимдеринин доктору, профессор — Кыргыз билим берүү академиясы, «КББАнын кабарлары» журналы, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Рысбаев Сулайман, доктор педагогических наук, профессор — Кыргызская академия образования, журнал «Известия КАО», Кыргызская Республика, город Бишкек
Rysbaev Sulaiman, Doctor of Pedagogy, Professor — Kyrgyz Academy of Education, Magazine «News of the Kyrgyz Academy of Education», Kyrgyz Republic, Bishkek city

Толубай кызы Кызжибек, аспирант — Б.Сыдыков атындагы Кыргыз-Ѳзбек Эл аралык университети, Кыргыз Республикасы, Ош шаары
Толубай кызы Кызжибек, аспирант — Кыргызско-Узбекский Международный университет имени Б. Сыдыкова, Кыргызская Республика, город Ош
Tolubay kyzy Kyzzhibek, Graduate Student — Kyrgyz-Uzbek International University named after Batyraly Sydykov, Kyrgyz Republic, Osh city

БАЛАНЫН ОКУРМАНДЫК ИШМЕРДҮҮЛҮГҮН КАЛЫПТАНДЫРУУДАГЫ «КИТЕПКӨЙ БАЛАНЫН МОДЕЛИ» ТУУРАЛУУ
О «МОДЕЛИ КНИЖНОГО РЕБЕНКА» В ФОРМИРОВАНИИ ЧИТАТЕЛЬСКОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ У РЕБЕНКА
ABOUT THE «MODEL OF A BOOK CHILD» THE FORMATION OF A CHILD’S READING ACTIVITY

Муканова Элзат Табылдиевна, аспирант — Кыргыз билим берүү академиясы, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Муканова Элзат Табылдиевна, аспирант — Кыргызская академия образования, Кыргызская Республика, город Бишкек
Mukanova Elzat Tabyldievna, Graduate Student — Kyrgyz Academy of Education, Kyrgyz Republic, Bishkek city

ЧЕТ ТИЛДЕРИН ҮЙРӨНҮП ЖАТКАН СТУДЕНТТИН ӨЗ АЛДЫНЧА ИШИН УЮШТУРУУ ПРОЦЕССИНДЕ МУЛЬТИМАДАНИЙ КОМПЕТЕНЦИЯСЫН КАЛЫПТАНДЫРУУНУН МОДЕЛИ
МОДЕЛЬ ФОРМИРОВАНИЯ МУЛЬТИКУЛЬТУРНОЙ КОМПЕТЕНЦИИ В ПРОЦЕССЕ ОРГАНИЗАЦИИ СРС ПРИ ИЗУЧЕНИИ ИНОСТРАННЫХ ЯЗЫКОВ
MODEL OF FORMATION OF MULTICULTURAL COMPETENCE IN THE PROCESS OF ORGANIZING THE SIW IN LEARNING OF FOREIGN LANGUAGES

ОКУТУУНУН ТЕХНОЛОГИЯСЫ
ТЕХНОЛОГИЯ ОБУЧЕНИЯ
TEACHING TECHNOLOGY

Аманова Гулнур Монолбаевна, кандидат педагогических наук — Кыргызская академия образования, Кыргызская Республика, город Бишкек
Аманова Гулнур Монолбаевна, педагогика илимдеринин кандидаты — Кыргыз билим берүү академиясы, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Amanova Gulnur Monolbaevna, Head of the Laboratory — Kyrgyz Academy of Education, Kyrgyz Republic, Bishkek city

ВЛИЯНИЕ КОМПЬЮТЕРНЫХ ТЕХНОЛОГИЙ НА ФОРМИРОВАНИЕ ПРЕДМЕТНЫХ КОМПЕТЕНЦИЙ УЧАЩИХСЯ
КОМПЬЮТЕРДИК ТЕХНОЛОГИЯНЫН ОКУУЧУЛАРДЫ ПРЕДМЕТТИК КОМПЕТЕНЦИЯЛАРЫН КАЛЫПТАНДЫРУУГА ТААСИРИ
IMPACT OF COMPUTER TECHNOLOGIES ON FORMATION SUBJECT COMPETENCIES OF STUDENTS

Нурали уулу Шайназар, мугалим — «Жетиген» мектеп-лицейи, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Нурали уулу Шайназар, учитель — школа-лицей «Жетиген», Кыргызская Республика, город Бишкек
Nurali uulu Shaynazar, Teacher — School-liceym «Jetigen», Kyrgyz Republic, Bishkek city

МУГАЛИМДЕРДИН МКТ КОМПЕТЕНТТҮҮЛҮГҮ БИЛИМ БЕРҮҮНҮ ӨНҮКТҮРҮҮНҮН КАРАЖАТЫ КАТАРЫ
ИКТ-КОМПЕТЕНТНОСТЬ ПЕДАГОГОВ КАК ИНСТРУМЕНТ РАЗВИТИЯ ОБРАЗОВАНИЯ
TEACHERS’ ICT-COMPETENCE AS A TOOL FOR EDUCATIONAL DEVELOPMENT

Муканова Элзат Табылдиевна, аспирант — Кыргыз билим берүү академиясы, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Муканова Элзат Табылдиевна, аспирант — Кыргызская академия образования, Кыргызская Республика, город Бишкек
Mukanova Elzat Tabyldievna, Graduate Student — Kyrgyz Academy of Education, Kyrgyz Republic, Bishkek city

БИЛИМ БЕРҮҮДѲГҮ КОМПЕТЕНТТҮҮ МАМИЛЕНИН НЕГИЗГИ БАГЫТТАРЫ
ОСНОВНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ КОМПЕТЕНТНОСТНОГО ПОДХОДА В ОБРАЗОВАНИИ
THE MAIN PROVISIONS OF THE COMPETENCE APPROACH IN EDUCATION

ТАРБИЯ ЖАНА ТААЛИМ
ВОСПИТАНИЕ И ОБУЧЕНИЕ
EDUCATION AND TRAINING

Мурзалиева Зина Кочековна, педагогика илимдеринин кандидаты, жетектөөчү илимий кызматкер — Кыргыз билим берүү академиясы, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Мурзалиева Зина Кочековна , кандидат педагогических наук, ведущий научный сотрудник — Кыргызская академия образования, Кыргызская Республика, город Бишкек
Murzalieva Zina Kochekovna, Candidate of Pedagogical Sciences, Leading Researcher — Kyrgyz Academy of Education, Kyrgyz Republic, Bishkek city

ТҮРК ТИЛДҮҮ АЛТАЙ ЭЛДЕРИНИН КЕЛЕЧЕК МУУНДУ ТАРБИЯЛООДОГУ ЭТНОПЕДАГОГИКАЛЫК БААЛУУЛУКТАРЫ
ЭТНОПЕДАГОГИЧЕСКИЕ ЦЕННОСТИ ВОСПИТАНИЯ БУДУЩЕГО ПОКОЛЕНИЯ ТЮРКОЯЗЫЧНЫХ НАРОДОВ АЛТАЯ
ETHNO-PEDAGOGICAL VALUES IN EDUCATION OF THE FUTURE GENERATION OF THE TURKISH-SPEAKING ALTAIAN PEOPLE

Жумабаева Гүлайым Абдысаматовна, педагогика илимдеринин кандидаты, жетектөөчү илимий кызматкер — Кыргыз билим берүү академиясы, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Жумабаева Гүлайым Абдысаматовна , кандидат педагогических наук, ведущий научный сотрудник — Кыргызская академия образования, Кыргызская Республика, город Бишкек
Zhumabayeva Gulaiym Abdysamatovna, Candidate of Pedagogical Sciences, Leading Researcher — Kyrgyz Academy of Education, Kyrgyz Republic, Bishkek city

ДИН ТААНУУНУН АҢ-СЕЗИМДИН ӨНҮГҮШҮНӨ ЖАНА ДЕН СООЛУККА ТИЙГИЗГЕН ТААСИРИ
ВЛИЯНИЕ РЕЛИГИОВЕДЕНИЯ НА РАЗВИТИЕ СОЗНАНИЯ И ЗДОРОВЬЯ
ON THE DEVELOPMENT OF CONSCIOUSNESS OF RELIGION AND INFLUENCE ON HEALTH

Абдраимов Каныбек Акинович, педагогика илимдеринин кандидаты — «Манас» улуттук академиясы, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Абдраимов Каныбек Акинович, кандидат педагогических наук — Национальная академия «Манас», Кыргызская Республика, город Бишкек
Abdraimov Kanybek Akinovich, candidate of pedagogical sciences — «Manas» National Academy, Kyrgyz Republic, Bishkek city

КЫРГЫЗ БИЛИМ БЕРҮҮ УЮМДАРЫНДА УЛУТТУК НАРК ТҮШҮНҮКТӨРҮН ЖАЙЫЛТУУНУН ЫКМАЛАРЫ
МЕТОДЫ РАСПРОСТРАНЕНИЯ НАЦИОНАЛЬНЫХ ЦЕННОСТЕЙ В ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ ОРГАНИЗАЦИЯХ «ПЕДАГОГИКА» БЕКЕМБАЯ АПЫШЕВА
PRINCIPLES OF DISTRIBUTION OF NATIONAL VALUES IN EDUCATIONAL INSTITUTIONS

Имаралиева Жамила Рахманалиевна, улук окутуучу — Б. Сыдыков атындагы Кыргыз-Өзбек Эл аралык университети, Кыргыз Республикасы, Ош шаары
Имаралиева Жамила Рахманалиевна, старший преподаватель — Кыргызско-Узбекский Международный университет имени Б. Сыдыкова, Кыргызская Республика, город Ош
Imaralieva Zhamila Rakhmanalievna, Senior Lecturer — Kyrgyz-Uzbek International University named after B. Sydykov, Kyrgyz Republic, Osh city

«МАНАС» ЭПОСУН ОКУТУУДАГЫ ЖАМААТ ЖАНА ИНСАН МАСЕЛЕСИ
МЕТОДЫ РАСПРОСТРАНЕНИЯ НАЦИОНАЛЬНЫХ ЦЕННОСТЕЙ В ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ ОРГАНИЗАЦИЯХ
PUBLIC AND INDIVIDUAL QUESTIONS IN TEACHING THE EPIC «MANAS»

ПЕДАГОГИКА ЖАНА ПСИХОЛОГИЯ
ПЕДАГОГИКА И ПСИХОЛОГИЯ
PEDAGOGY AND PSYCHOLOGY

Коңурбаев Тууганбай Абдырахмановича, кандидат психологических наук, доцент, вице-президент — Кыргызская академия образования, Кыргызская Республика, город Бишкек
Коңурбаев Тууганбай Абдырахманович, психология илимдеринин кандидаты, доцент, вице-президент — Кыргыз билим берүү академиясы, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Konurbaev Tuganbai Abdurakhmanovich, candidate of psychological sciences, associate professor, Vice-President — Kyrgyz Academy of Education, Kyrgyz Republic, Bishkek city

Момунова Алийма Назаралиевна, старший преподаватель — Кыргызско-Узбекский Международный университет имени Б. Сыдыкова, Кыргызская Республика, город Ош
Момунова Алийма Назаралиевна, ага окутуучу — Б.Сыдыков атындагы Кыргыз-Өзбек Эл аралык университети, Кыргыз Республикасы, Ош шаары
Momunova Aliyma Nazaralievna, Senior Lecturer — Kyrgyz-Uzbek International University named after B. Sydykov, Kyrgyz Republic, Osh city

ВЛИЯНИЕ ИНКЛЮЗИВНОГО ОБРАЗОВАНИЯ НА СОЦИАЛИЗАЦИЮ ПОДРОСТКОВ С ОГРАНИЧЕННЫМИ ВОЗМОЖНОСТЯМИ ЗДОРОВЬЯ
ДЕН СООЛУГУНУН МҮМКҮНЧҮЛҮГҮ ЧЕКТЕЛГЕН ӨСПҮРҮМДӨРДҮ СОЦИАЛДАШТЫРУУГА ИНКЛЮЗИВДИК БИЛИМ БЕРҮҮНҮН ТААСИРИ
THE IMPACT OF INCLUSIVE EDUCATION ON THE SOCIALIZATION OF ADOLESCENTS WITH DISABILITIES

КЕСИПТИК БИЛИМ БЕРҮҮ
ПРОФЕССИОНАЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ
PROFESSIONAL EDUCATION

Син Елисей Елисеевич, доктор педагогических наук, профессор — Международный медицинский университет, Кыргызская Республика, город Бишкек
Син Елисей Елисеевич, педагогика илимдеринин доктору, профессор — Эл аралык медициналык университети, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Sin Yelisey Yeliseyevich, Doctor of Pedagogical Sciences, Professor — International Medical University, Kyrgyz Republic, Bishkek city

СРЕДСТВА ОБУЧЕНИЯ В ВУЗЕ: ПЛЮСЫ И МИНУСЫ
ЖОЖдогу ОКУУ КАРАЖАТТАРЫ: ЖЕТИШКЕНДИКТЕР ЖАНА КЕМЧИЛИКТЕР
MEANS OF EDUCATION AT THE UNIVERSITY: PROS AND CONS

Дюшекеева Айзада Кубанычбековна, аспирант — Кыргызская академия образования, Кыргызская Республика, город Бишкек
Дюшекеева Айзада Кубанычбековна, аспирант — Кыргыз билим берүү академиясы, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Diushekeeva Aizada Kubanychbekovna, Graduate Student — Kyrgyz Academy of Education, Kyrgyz Republic, Bishkek city

СИСТЕМА УПРАЖНЕНИЙ ПО ФОРМИРОВАНИЮ ЛАТИНСКИХ ТЕРМИНОВ СТУДЕНТАМИ МЕДИЦИНСКИХ СПЕЦИАЛЬНОСТЕЙ НА ЗАНЯТИЯХ ЛАТИНСКОГО ЯЗЫКА
ЛАТЫН ТИЛИ САБАГЫНДА МЕДИЦИНАЛЫК АДИСТИКТЕРДИН СТУДЕНТТЕРИНДЕ ЛАТЫН ТЕРМИНДЕРИН КАЛЫПТАНДЫРУУ БОЮНЧА КӨНҮГҮҮЛӨРДҮН СИСТЕМАСЫ
THE SYSTEM OF EXERCISES FOR THE FORMATION OF LATIN TERMS BY STUDENTS OF MEDICAL SPECIALTIES AT LATIN LANGUAGE CLASSES