Известия КАО, №2 (66), 2025 — Журнал "Известия КАО"

ЖУРНАЛ 2004-ЖЫЛЫ
НЕГИЗДЕЛГЕН

ЖУРНАЛ ОСНОВАН
В 2004 ГОДУ

КЫРГЫЗ БИЛИМ БЕРҮҮ АКАДЕМИЯСЫНЫН

КАБАРЛАРЫ

ИЗВЕСТИЯ

КЫРГЫЗСКОЙ АКАДЕМИИ ОБРАЗОВАНИЯ

№ 2 (66) 2025

ISSN 1694-8106 (печатная версия)
ISSN 1694-8041 (электронная версия)
Индекс 77366

Бишкек–2025

МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ

КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ

КЫРГЫЗСКАЯ АКАДЕМИЯ ОБРАЗОВАНИЯ

Главный редактор

Мамытов А.М. – доктор педагогических наук, профессор, академик КАО

Заместитель главного редактора

Дюшеева Н.К. – доктор педагогических наук, профессор КАО

Ответственный секретарь

Дербишова Н.А.

Редакторы: Карамолдоева С., Дуйшо кызы М.

Редколлегия:

Байгазиев С.О. доктор педагогических наук, профессор,

академик КАО

Добаев К.Д. член-корреспондент КАО

доктор педагогических наук, профессор

Рысбаев С.К. член-корреспондент КАО

доктор педагогических наук, профессор

Син Е.Е. доктор педагогических наук, профессор

Асипова Н.А. доктор педагогических наук, профессор

Калдыбаев С.К. доктор педагогических наук, профессор

Муратов А.Ж. доктор педагогических наук, профессор

Мааткеримов Н.О. доктор педагогических наук, профессор

Мамбетакунов У.Э. доктор педагогических наук, профессор

Токтомаметов А.Д. кандидат педагогических наук

Иманкулов М.К. кандидат педагогических наук, доцент

Ниязова А.М. кандидат педагогических наук

Коңурбаев Т.А. кандидат психологических наук

МАЗМУНУ
СОДЕРЖАНИЕ
CONTENT

БИЛИМ БЕРҮҮ ЖАНА ИННОВАЦИЯ
ОБРАЗОВАНИЕ И ИННОВАЦИИ
EDUCATION AND INNOVATION

Абдулдаев Дамир Азизович , кандидат педагогических наук, доцент — Кыргызская академия образования, Кыргызская Республика, город Бишкек
Абдулдаев Дамир Азизович , педагогика илимдеринин кандидаты, доцент — Кыргыз билим берүү академиясы, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Abduldaev Damir Azizovich , Candidate of Pedagogical Sciences, Associate Professor — Kyrgyz Academy of Education, Kyrgyz Republic, Bishkek city

ДОШКОЛЬНОЕ И ШКОЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ ЭСТОНИИ
ЭСТОНИЯДАГЫ МЕКТЕПКЕ ЧЕЙИНКИ ЖАНА МЕКТЕПТЕГИ БИЛИМ БЕРҮҮ
PRESCHOOL AND SCHOOL EDUCATION IN ESTONIA

Элебесова Айгүл Бейшенакуновна , педагогика илимдеринин кандидаты — Кыргыз билим берүү академиясы, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Элебесова Айгүл Бейшенакуновна , кандидат педагогических наук — Кыргызская академия образования, Кыргызская Республика, город Бишкек
Elebesova Aigul Beishenakunovna , Candidate of Pedagogical Sciences — Kyrgyz Academy of Education, Kyrgyz Republic, Bishkek city

ХРОНОЛОГИЯЛЫК ЫКМАДАН ПРОБЛЕМАЛЫК-ТЕМАТИКАЛЫК ЫКМАГА ӨТҮҮ: ТАРЫХТЫ ӨЗДӨШТҮРҮҮГӨ ЖАҢЫЧА КӨЗ КАРАШ
ОТ ХРОНОЛОГИЧЕСКОГО ПОДХОДА К ПРОБЛЕМНО-ТЕМАТИЧЕСКОМУ ПОДХОДУ: НОВЫЙ ПОДХОД К ИЗУЧЕНИЮ ИСТОРИИ
TRANSITION FROM A CHRONOLOGICAL APPROACH TO A PROBLEM-THEMATIC APPROACH: A NEW APPROACH TO MASTERING HISTORY

Ибирайым кызы Айжан , педагогика илимдеринин кандидаты — Кыргыз билим берүү академиясы, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Ибирайым кызы Айжан , кандидат педагогических наук — Кыргызская академия образования, Кыргызская Республика, город Бишкек
Ibiraim kyzy Aizhan , Candidate of Pedagogical Sciences — Kyrgyz Academy of Education, Kyrgyz Republic, Bishkek city

Калдыбаев Салидин Кадыркулович , педагогика илимдеринин доктору, профессор — Эл аралык Ала-Тоо университети, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Калдыбаев Салидин Кадыркулович , доктор педагогических наук, профессор — Международный университет Ала-Тоо, Кыргызская Республика, город Бишкек
Kaldybaev Salidin Kadyrkulovich , Doctor of Pedagogical Sciences, Professor — Ala-Too International University, Kyrgyz Republic, Bishkek city

Жакиева Санавар Амангелдиевна , аспирант — Кыргыз билим берүү академиясы, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Жакиева Санавар Амангелдиевна , аспирант — Кыргызская академия образования, Кыргызская Республика, город Бишкек
Zhakieva Sanavar Amangeldievna , PhD student — Kyrgyz Academy of Education, Kyrgyz Republic, Bishkek city

КЫРГЫЗСТАНДЫН МЕКТЕПТЕРИНДЕ ИНФОРМАТИКАНЫ ОКУТУУНУН УЧУРДАГЫ МАЗМУНУНА ТАЛДОО
АНАЛИЗ СОВРЕМЕННОГО СОДЕРЖАНИЯ ПРЕПОДАВАНИЯ ИНФОРМАТИКИ В ШКОЛАХ КЫРГЫЗСТАНА
ANALYSIS OF THE CURRENT CONTENT OF INFORMATICS TEACHING IN SCHOOLS OF KYRGYZSTAN

ОКУТУУНУН ТЕХНОЛОГИЯСЫ
ТЕХНОЛОГИЯ ОБУЧЕНИЯ
TEACHING TECHNOLOGY

Акназарова Гулумкан Анварбековна , аспирант — Кыргызская академия образования, Кыргызская Республика, город Бишкек
Акназарова Гулумкан Анварбековна , аспирант — Кыргыз билим берүү академиясы, Бишкек шаары
Aknazarova Gulumkan Anvarbekovna , Graduate Student — Kyrgyz Academy of Education, Kyrgyz Republic, Bishkek city

ФОРМАЛЬНЫЕ ПОДХОДЫ ПРИ ОТРАБОТКЕ НАВЫКОВ ПОСТРОЕНИЯ ПИСЬМЕННЫХ ВЫСКАЗЫВАНИЙ С ПРИЧИННО-СЛЕДСТВЕННОЙ СВЯЗЬЮ
СЕБЕП-НАТЫЙЖА БАЙЛАНЫШЫ МЕНЕН ЖАЗУУ ЖҮЗҮНДӨГҮ БИЛДИРҮҮЛӨРДҮ КУРУУ КӨНДҮМДӨРҮН ПРАКТИКАЛООДО ФОРМАЛДУУ ЫКМАЛАР
FORMAL APPROACHES TO DEVELOPING THE SKILLS OF CONSTRUCTING WRITTEN STATEMENTS WITH A CAUSAL RELATIONSHIP

Аманова Гулнур Монолбаевна, кандидат педагогических наук — Кыргызская академия образования, Кыргызская Республика, город Бишкек
Аманова Гулнур Монолбаевна, педагогика илимдеринин кандидаты — Кыргыз билим берүү академиясы, Бишкек шаары
Amanova Gulnur Monolbaevna , Candidate of Pedagogical Sciences — Kyrgyz Academy of Education, Kyrgyz Republic, Bishkek city

Жолчиева Айнуру Алибековна, кандидат педагогических наук — Международный Университет «Ала-Тоо», Кыргызская Республика, город Бишкек
Жолчиева Айнуру Алибековна, педагогика илимдеринин кандидаты — Эл аралык «Ала-Тоо» университети, Бишкек шаары
Zholchieva Ainuru Alibekovna , Candidate of Pedagogical Sciences — «Ala-Too» International University, Kyrgyz Republic, Bishkek city

ПРИМЕНЕНИЕ ЦИФРОВЫХ ТЕХНОЛОГИЙ НА УРОКАХ РУССКОГО ЯЗЫКА
ОРУС ТИЛИ САБАГЫНДА САНАРИПТИК ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ КОЛДОНУУ
USING OF DIGITAL TECHNOLOGIES IN RUSSIAN LANGUAGE LESSONS

Батыркулова Миргүл Бекмурзаевна , аспирант — Кыргыз билим берүү академиясы, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Батыркулова Миргүл Бекмурзаевна , аспирант — Кыргызская академия образования, Кыргызская Республика, город Бишкек
Batyrkulova Mirgul Bekmurzaevna , PhD student — Kyrgyz Academy of Education, Kyrgyz Republic, Bishkek city

ЭЛЕКТРОНДУК ОКУУ КИТЕПТЕРИ – ЗАМАНБАП ПЕДАГОГИКАНЫН МААНИЛҮҮ КУРАЛЫ
ЭЛЕКТРОННЫЕ УЧЕБНИКИ – ВАЖНЫЙ ИНСТРУМЕНТ СОВРЕМЕННОЙ ПЕДАГОГИКИ
ELECTRONIC TEXTBOOKS – AN IMPORTANT TOOL OF MODERN PEDAGOGY

Мамбеталиева Бурулай Абжалбековна , аспирант — К. Карасаев атындагы Бишкек мамлекеттик университети, Бишкек шаары
Мамбеталиева Бурулай Абжалбековна , аспирант — Бишкекский гуманитарный университет имени К. Карасаева, Кыргызская Республика, город Бишкек
Mambetalieva Burulai Abzhalbekovna , PhD student — Bishkek K. Karasaev University for the Humanities, Kyrgyz Republic, Bishkek city

50-ЖЫЛДАРДАГЫ Ч. АЙТМАТОВДУН ЧЫГАРМАЧЫЛЫГЫ ТЕҢДИК АСКАРОВДУН ЧЕЧМЕЛӨӨСҮНДӨ
ТВОРЧЕСТВО Ч. АЙТМАТОВА 50-Х ГОДОВ В ИНТЕРПРЕТАЦИИ Т. АСКАРОВА
CHINGIZ AITMATOV’S WORKS OF THE 1950S IN THE INTERPRETATION OF T. ASKAROV

Окулич-Казарина Анна Валерьевна , ага окутуучу — Ж. Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университети, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Окулич-Казарина Анна Валерьевна , старший преподаватель — Кыргызский национальный университет имени Ж. Баласагына, Кыргызская Республика, город Бишкек
Okulich-Kazarina Anna Valerevna , Senior Lecturer — Кyrgyz National University named by Zh. Bаlаsаgyn, Kyrgyz Republic, Bishkek city

ЗАМАНБАП ЛИНГВИСТИКАДА ИНТЕРТЕКСТУАЛДУУЛУК ЖАНА ПРЕЦЕДЕНТТИК КАТЕГОРИЯЛАРДЫН КАТЫШЫ
СООТНОШЕНИЕ КАТЕГОРИЙ ИНТЕРТЕКСТУАЛЬНОСТИ И ПРЕЦЕДЕНТНОСТИ В СОВРЕМЕННОЙ ЛИНГВИСТИКЕ
THE RELATIONSHIP BETWEEN THE CATEGORIES OF INTERTEXTUALITY AND PRECEDENT IN MODERN LINGUISTICS

ТЕҢДИК АСКАРОВ ЖАНА XX КЫЛЫМДЫН 50-ЖЫЛДАРДАГЫ ТАРЫХЫЙ-АДАБИЙ ПРОЦЕСС
ТЕҢДИК АСКАРОВ И ИСТОРИКО-ЛИТЕРАТУРНЫЙ ПРОЦЕСС 50-Х ГОДОВ XX ВЕКА
TENDIK ASKAROV AND THE HISTORICAL-LITERARY PROCESS OF THE 1950S IN THE 20TH CENTURY

ТАРБИЯ ЖАНА ТААЛИМ
ВОСПИТАНИЕ И ОБУЧЕНИЕ
EDUCATION AND TRAINING

Бейшенбаева Бусара Тураровна , ага илимий кызматкери — Кыргыз билим берүү академиясы, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Бейшенбаева Бусара Тураровна , старший научный сотрудник — Кыргызская академия образования, Кыргызская Республика, город Бишкек
Beishenbaeva Busara Turarovna , Senior Researcher — Kyrgyz Academy of Education, Kyrgyz Republic, Bishkek city

ҮЙ-БҮЛӨДӨ КЫЗ УЗАТУУ САЛТЫ
ОБЫЧАЙ ПРОВОДОВ НЕВЕСТЫ В СЕМЬЕ
THE CUSTOM OF SEEING OFF THE BRIDE IN THE FAMILY

Кенешбекова Ажар Аскаровна , аспирант — К. Карасаев атындагы Бишкек Мамлекеттик Университети, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Кенешбекова Ажар Аскаровна , аспирант — Бишкекский Государственный Университет имени К. Карасаева, Кыргызская Республика, город Бишкек
Keneshbekova Azhar Askarovna , Postgraduate Student — Bishkek State University named after K. Karasaev, Kyrgyz Republic, Bishkek city

ГҮЛТЕН ДАЙЫОГЛУНУН «МЕКЕНИМДИ САГЫНДЫМ» РОМАНЫНДАГЫ БАШ КААРМАНДЫН ПСИХОЛОГИЯЛЫК АБАЛЫ ЖАНА МИГРАЦИЯ МАСЕЛЕСИНИН БАЛДАРГА ТИЙГИЗГЕН ТЕРС ТААСИРИ
ПСИХОЛОГИЧЕСКОЕ СОСТОЯНИЕ ПЕРСОНАЖА В РОМАНЕ ГЮЛЬТЕНА ДАЙЫОГЛУ «Я СКУЧАЮ ПО РОДИНЕ» И НЕГАТИВНОЕ ВЛИЯНИЕ МИГРАЦИОННОЙ ПРОБЛЕМЫ НА ДЕТЕЙ
PSYCHOLOGICAL STATE OF THE CHARACTER IN THE NOVEL BY GULTEN DAYIOGLU «I MISS MY HOMELAND» AND THE NEGATIVE IMPACT OF THE MIGRATION PROBLEM ON CHILDREN

С. РЫСБАЕВДИН ЖЕР-СУУ АТТАРЫН ТААНЫТУУЧУ УЛАМЫШТАРЫНЫН ЖАНА Г. ДАЙЫОГЛУНУН САЯКАТ-БАЯНДАРЫНЫН БАЛДАРДЫН ДҮЙНƟ ТААНЫМЫНА ТИЙГИЗГЕН ТААСИРИ
ВЛИЯНИЕ ЛЕГЕНД С. РЫСБАЕВА О ТОПОНИМАХ И ПУТЕВЫХ ЗАМЕТОК Г. ДАЙЫОГЛУ НА ФОРМИРОВАНИЕ МИРОВОЗЗРЕНИЯ ДЕТЕЙ
THE IMPACT OF S. RYSBAEV’S LEGENDS ON TOPONYMS AND G. DAYYOGLU’S TRAVEL NARRATIVES ON CHILDREN’S WORLDVIEW

ПЕДАГОГИКА ЖАНА ПСИХОЛОГИЯ
ПЕДАГОГИКА И ПСИХОЛОГИЯ
PEDAGOGY AND PSYCHOLOGY

Бекбоева Айдай Абылбековна , ага илимий кызматкери — Кыргыз билим берүү академиясы, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Бекбоева Айдай Абылбековна , старший научный сотрудник — Кыргызская академия образования, Кыргызская Республика, город Бишкек
Bekboeva Aidai Abylbekovna , Senior Researcher — Kyrgyz Academy of Education, Kyrgyz Republic, Bishkek city

ЭРТЕ ЖАШТАГЫ БАЛДАРДЫН СҮЙЛӨӨ ЖӨНДӨМДҮҮЛҮГҮН ӨНҮКТҮРҮҮ
РАЗВИТИЕ РЕЧЕВЫХ НАВЫКОВ У ДЕТЕЙ РАННЕГО ВОЗРАСТА
DEVELOPING SPEECH SKILLS IN EARLY CHILDREN

КЕСИПТИК БИЛИМ БЕРҮҮ
ПРОФЕССИОНАЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ
PROFESSIONAL EDUCATION

Дюшекеева Айзада Кубанычбековна , аспирант — Кыргызская академия образования, Кыргызская Республика, город Бишкек
Дюшекеева Айзада Кубанычбековна , аспирант — Кыргыз билим берүү академиясы, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Diushekeeva Aizada Kubanychbekovna , Graduate Student — Kyrgyz Academy of Education, Kyrgyz Republic, Bishkek city

Добаев Кыргызбай Душенбекович , доктор педагогических наук, профессор — Кыргызская академия образования, Кыргызская Республика, город Бишкек
Добаев Кыргызбай Душенбекович , педагогика илимдеринин доктору, профессор — Кыргыз билим берүү академиясы, Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары
Dobayev Kyrgyzbay Dushenbekovich , Doctor of Pedagogical Sciences, Professor — Kyrgyz Academy of Education, Kyrgyz Republic, Bishkek city

ОТ ИСТОКОВ ЛЕКСИКОГРАФИИ К СОЗДАНИЮ ЛАТИНСКО-КЫРГЫЗСКОГО УЧЕБНОГО СЛОВАРЯ ДЛЯ СТУДЕНТОВ МЕДИЦИНСКИХ ВУЗОВ
ЛЕКСИКОГРАФИЯНЫН БАШТАЛЫШЫНАН ТАРТЫП МЕДИЦИНАЛЫК ЖОЖдордун СТУДЕНТТЕРИ ҮЧҮН ЛАТЫНЧА-КЫРГЫЗЧА ОКУУ СӨЗДҮГҮН ТҮЗҮҮГӨ ЧЕЙИН
FROM THE ORIGINS OF LEXICOGRAPHY TO THE CREATION OF A LATIN-KYRGYZ EDUCATIONAL DICTIONARY FOR STUDENTS OF MEDICAL UNIVERSITIES

Кулуев Бакытбек Мамасаитович , зав.каф. №2 физвоспитания, доцент — Ошский государственный университет, Кыргызская Республика, город Ош
Кулуев Бакытбек Мамасаитович , №2 дене тарбия кафедрасынын башчысы, доцент — Ош мамлекеттик университети, Кыргыз Республикасы, Ош шаары
Kuluyev Bakytbek Mamasaitovich , Head of the Department of Physical Culture № 2, Associate Professor — Osh State University, Kyrgyz Republic, Osh city

ВОЛЕЙБОЛ В ФИЗИЧЕСКОМ ВОСПИТАНИИ СТУДЕНТОВ ВУЗОВ РАЗНЫХ РЕГИОНОВ МИРА
ВОЛЕЙБОЛ ДҮЙНӨНҮН АР КАНДАЙ АЙМАКТАРЫНЫН ЖОЖдорундагы СТУДЕНТТЕРИНИН ДЕНЕ ТАРБИЯСЫНДА
VOLLEYBALL IN PHYSICAL EDUCATION OF UNIVERSITY STUDENTS FROM DIFFERENT REGIONS OF THE WORLD